8 کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری یعنی سعید جلیلی ، غلامعلی حدادعادل، محسن رضایی، حسن روحانی ، محمدرضا عارف ، سیدمحمد غرضی ، محمدباقر قالیباف ، علی‌اکبر ولایتی در این جلسه مناظره حاضر هستند.

مهمترین بخش های مطرح شده در این مناظره به این شرح است:

- مرتضی حیدری مجری این مناظره است.

- سوال اول : برای اشتغال چه برنامه ای دارید؟

- با قرعه کشی، غرضی اولین نفر پشت تریبون قرار گرفت و سخنان خود را در پاسخ به سوالی درباره اشتغال آغاز کرد. او سابقه ارزش ریال ایران مقابل دلار آمریکا را از قبل از رضا شاه تا هم اکنون بیان کرد. او گفت که بدون مقابله با تورم و کاهش ارزش ریال، اشتغال مصنوعی است و هزینه اداره کشور بالا می رود. او مهمترین کار دولت را مقابله با گرانی و تورم دانست.

- با قرعه کشی، قالیباف سخنانش را درباره اشتغال بیان کرد. او گفت که با رشد اقتصادی، اشتغال نیز افزایش می یابد و هم اکنون ایران در وضعیت رکود تورمی قرار دارد.

- حدادعادل از نبود متولی برای اشتغالزایی انتقاد کرد.

- ولایتی: تولید را باید مردمی کرد. قانون اصل 44 قانون اساسی به طور جزئی اجرا شد. باید از کشاورزی حمایت کرد. خرید محصولات کشاورزی باید تضمین شود.

- رضایی: تورم و اشتغال دو موضوع جدا از هم هستند. جلیلی: ما داری مزیت هایی مانند موقعیت شغلی، صنعت نفت و .. هستیم.

- عارف: نقدینگی باید به سمت تولید هدایت شود. جذب سرمایه های داخلی وخارجی باید برای تولید انجام شود نه برای واسطه گری هزینه شود. باید فضای کسب و کار دارای رونق شود.

- روحانی: اشتغال مهمترین دغدغه جامعه ایرانی است.  راه حل اصلی این مسئله بهبود شرایط محیط کسب و کار است که متاسفانه قانون بهبود مستمر محیط فضای کسب و کار در مجلس تصویب شد اما آیین نامه های آن تصویب نشده است. آموزش نیروی ماهر ، ایجاد فرصت شغلی پایدار نیز باید انجام شود.

- غرضی : غفلت از تورم باعث شده همه این راه حل ها  بی اثر شوند. رقیب ما ترکیه و چین و هند هستند که در این زمینه جلوتر از ما هستند.

+ نگاه و برنامه شما برای نظام تصمیم گیری کشور و تعامل با سایر قوا و نهادهای نظارتی کشور چیست؟

- عارف: حضور برخی از نظامیان در امور اقتصادی فضا را برای بخش خصوصی و خصوصی سازی تنگ کرده است. 5 تا 15 درصد از خصوصی سازی به بخش خصوصی واگذار شد ولی بقیه به بخش شبه دولتی واگذار شد این روند باید تصحیح شود.

- حدادعادل: آقای عارف گناه مشکلات را به گردن اصولگرایان انداختند که در 8 سال گذشته کل قدرت را در دست داشتند اما در دوره 8 ساله اصلاح طلبان هم همینطور بود. باید از همه نیروهای کارآمد استفاده کرد.

- روحانی: دولت باید فراجناحی اداره شود. باید سازمان های مهمی مثل سازمان مدیریت و برنامه ریزی احیا شودند. باید آزادی بیان و نقد آزاد را داشته باشیم تا اگر نظام تصمیم گیری کشور دچار اشتباه شد بتوان اشکالات کار را فهمید.

- ولایتی: باید قوه مجریه قانون گرا باشد. تفکیک قوا باید رعایت شود. کابینه باید از وزیران باسابقه و باتجربه تشکیل شود که هر کدام در حوزه خود دارای اختیارات ریاست جمهوری باشند.

- رضایی: باید از عارف بپرسیم که شما نوع تعامل شما با مجلس اصولگرا چگونه خواهد بود؟

- جلیلی : آقای عارف می دانند که در دوره اصلاحات، مبانی . باید در خود دولت هماهنگی باشد. در خود دولت نباید بین وزارتخانه اختلافات باشد.

- قالیباف: بحث اقتصادی آغاز شد اما سیاسی شد. این یک مشکل اساسی است و جوابگوی بیکاری مردم نیست.

- غرضی:  اینکه جمهوری اسلامی را به دو گروه این طرف و آن طرف یا احزاب تقسیم کنیم صحیح نیست.

- عارف: اگر مبانی برنامه چهارم توسعه مشکل داشت چرا مجلس اصولگرا تصویب کرد. بدون توسعه سیاسی توسعه اقتصادی امکان پذیر نیست.

برنامه شما برای مسکن و مهار قیمت آن چیست؟

محسن رضایی: باید مردم را وارد اقتصاد کرد. مسکن مهر طرح خوبی بود ولی اگر مسکن مهر با چاپ پول انجام نمی شد بهتر بود. این طرح را ادامه می دهم. مقررات درباره محدوده شهرها براساس معماری ایرانی اسلامی بازنگری می شود. مسکن تبدیل به کالای اقتصادی و سرمایه گذاری شده است. با کاهش تورم می توانیم وام های بیشتری می دهیم.

- قالیباف: با به روز سازی بافت فرسوده در تهران، دیگر نیازی به ساخت خانه در بیابان ها و رفتن به پرند نیست. ساختن خانه در بیابان ها گرچه هزینه کمتری دارد اما هزینه های زیادی برای زیرساخت بر کشور تحمیل می کند.

- غرضی: نگاهی بخشی دولت به کشور خوب نیست.

- جلیلی: مسکن مهر درست است و باید ادامه پیدا کند. بخشی از تقاضا در بخش مسکن، تقاضای واقعی نیست بلکه بورس بازی است. سرمایه ها باید از

عارف: مهمترین دغدغه جوانان است. مسکن مهر طرح خوبی است اما به دلیل مشکلاتی و ورود نقدینگی به جامعه، باعث تورم شد.

- روحانی: مسکن مهر اصلش کار پسندیده ای بود. در ابتدا قرار بود 20 هزار واحد در مدت 10 سال ساخته شود اما تعداد این واحدها گسترش یافت و همراه با عیوب زیادی است.

ولایتی:  مسکن مهر کار خوبی است اما محدود کردن آن به دولت صحیح نبود. ساخت مسکن مهر در مناطق اطراف شهر ، کار خوبی است چون مانع از مهاجرات از روستاها به شهرها می شود.

رضایی: مشکل در نبود معماری ایرانی اسلامی است. تا این موضوع انجام می شود مشکل حل نمی شود. شهرهای مهم محدوده های آنها چگونه خواهد بود؟ در طرحی که ما تدوین کرده اند مردم 70 درصد هزینه خرید خانه را وام می دهیم. مسکن مهر را ادامه می دهیم  اما مشکلات را حل می کنیم.

+ عدالت

عدالت اقتصادی به این معناست که هرچیزی در جای خودش قرار بگیرد. تولید باید در جای خودش قرار بگیرد. در شرایط امروز، به جای کمک به تولید داخلی ، به مسیر واردات روی آورده ایم. عدالت این است که در شرایط فشار دشمن، بر تولید اضافه کنم. شعارهای سیاسی با عملکرد ما مطابق نیست. در شعار سیاسی ، شعار مقاومت می دهیم اما در اقتصاد اینگونه نیست. در بخش اقتصاد، اعلام نیاز می کنیم اما در سیاست اعلام بی نیازی می کنیم. کارخانه کفش ملی که روزی افتخار منطقه بود امروزه به پارکینگ سایپا تبدیل شده است. پارس الکتریک به انبار پرندگان تبدیل شده است.

جلیلی: عدالت بر همه چیز و از جمله پیشرفت اولویت دارد. عدالت باید به طور ساختاری، شکل بگیرد. عدالت باید در توزیع منابع در دولت دیده شود.  در بهره برداری از منافع تولید باید با عدالت همراه باشد.

- غرضی: اولین بخش عدالت این است که دولت دستش را از جیب مردم دربیاورد. تورم اغنیا را قوی تر و فقرا را ضعیف تر می کند. 100 سال است که ارزش پولش ثابت مانده است.  اول باید ارزش پول را تثبت کرد بعد به سراغ دیگر مسائل رفت.

- رضایی: من به 256 شهر رفته ام و با تمام وجود حس کردم که با عدالت فاصله داریم.

- روحانی : در بحث عدالت باید به فساد و رانت باید اشاره کرد که در سال های اخیر بیشتر با آن روبه رو بوده ایم. عدالت فاصله برابر برای کل اتباع و اقوام ایرانی است. عدالت هم می تواند اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی را در لحاظ کنیم. دولت باید به اقشار پایین جامعه و زنان . همه باید احساس کنند دارند از منابع به خوبی استفاده کنند.

سئوال : برنامه شما برای مقابله با کاهش درآمدهای نفتی چیست؟

- حداد عادل:  ما باید در درجه اول به صادرات غیرنفتی اشاره کنیم. مامی توانیم با صادرات غیرنفتی جای خالی صادرات نفتی را پر کنیم. ما می توانیم از مزایای کشاورزی و گردشگری استفاده کنیم. باید از دالان شمال جنوب استفاده کنیم. باید انضباط مالی را در پیش بگیریم. باید از اقتصاد مقاومتی استفاده کنیم. منظور از اقتصاد مقاومتی کاهش رشد اقتصادی نیست بلکه حمایت از کار و سرمایه ایرانی است. باید سبک زندگی را از شیوه غربی دست برداریم.

- روحانی: باید از خام فروشی نفت و منابع معدنی جلوگیری کرد.

- عارف: جهت گیری کلی برنامه من اقتصاد بدون نفت است. نفت یک ثروت ملی است. در کوتاه مدت، انضباط دولت و کاهش هزینه های دولت و کاهش تصدی دولت است. فعال کردن تجارت و مبادلات بازرگانی.

- کاهش درآمدهای نفتی ایران یک فرصت است زیرا می توانیم از ظرفیت های سخت افزاری و نرم افزاری استفاده کنیم. یکی از این ظرفیت ها، مبادلات تجاری و کالاست. کالاهای مورد نیاز به جای واردات باید در داخل تولید شود.

- ولایتی : خام فروشی را باید متوقف کرد و به افزایش مبادلات کالا و بازرگانی روی آورد البته اگر اینها را هم تحریم کردند چه باید کرد. باید این موارد را نیز در نظر گرفت و چاره اندیشی کرد.

- غرضی : باید بر تولید متمرکز شد در این صورت مشکلی پیش نمی آید.

- رضایی: این یک تهدید است. صادرات غیرنفتی و استفاده از پالایشگاه های سیار برای تولید محصولات نفتی است.

- حداد عادل: بدون درآمدهای نفتی می توان کشور را اداه کرد. باید از واردات کالاهای تجملاتی جلوگیری کرد. کشور دارای ظرفیت های بسیاری از جمله بخش کشاورزی برای حل این مسئله است.

سؤال: گام های دولت شما برای رونق کسب و کار چیست؟

- قالیباف: انضباط مالی دولت ، ثبات در سیاست ها، استقلال بانک مرکزی،  بازبینی دقیق در حوزه توزیع خدمات و کالا، ارائه خدمات بیمه برای دهک های پایین جامعه.

- حدادعادل: با اصلاحات ساختاری می توان به این هدف رسید.

- جلیلی: باید از تولید ملی حمایت و سیاست اشتباه در حمایت از تولید خارجی را متوقف کرد. اگر فرجام تولید مشخص باشد، تولید کننده انگیزه پیدا می کند.

- عارف: مهمترین کار ثبات اقتصادی است. ثبات در تصمیمات است. سهم تولید از یارانه ها پرداخت نشد. تضمین خرید کالاهای کشاورزی ، بیمه محصولات کشاورزی ، بیمه بیکاری کارگران و تشویق زنان خانه دار به کارهای خانگی می تواند تاثیر گذار باشد.

- روحانی: نگاه باید از مصرف محوری به تولید محوری بچرخد. رقابت واقعی باشد و انحصارات برداشته شوند. امروز به احساس امنیت اقتصادی لطمه خورده است. امروزه با تهمت زنی و برچسب زنی امنیت در جامعه تهدید می شود.

- رضایی: ایالت های اقتصادی را در کشور شکل می دهیم. اقتصاد ملی در ایران متولی ندارد. اقتصاد را به دست صاحبنظران داد.

- غرضی: تا زمانی که هزینه سرمایه بالاست. هزینه سرمایه معادل پولی است که بانک به سرمایه گذار وام می دهد.  نمی توانیم به صورت بخشی تولید را راه بیندازیم. باید به شدت به تورم حمله کرد. به سفته بازی حمله کرد. باید شبه پول را از بین ببریم.

گام دوم هدفمندی یارانه ها را چگونه اجرا می کنیم؟

- رضایی: نوسازی دولت باید صورت بگیرد. در ساختار، رفتار و مدیریت  دولت باید تغییر ایجاد شود.

- غرضی: نباید از یارانه ها استفاده سیاسی کرد.

- قالیباف: باید عرضه مسکن و کالاهای اساسی را تضمین کنیم. باید سهم تولید از یارانه ها را اختصاص داد.

- حدادعادل: باید از طرح موضوع افزایش یارانه ها خودداری کنیم چرا که منابع مالی آن وجود ندارد. در غیر این صورت باید

- عارف: باید اول فاز اول طرح یارانه ها را کامل اجرا کنیم.

- جلیلی: هدفمندی یارانه قانون شده است و رویه صحیحی است نباید نگاه سیاسی به آن داشت. این طرح در راستای عدالت بود. این طرح باید درست اجرا شود.  باید ساختار اقتصادی و سازو کار اقتصادی را اصلاح کرد.

+ برنامه عملیاتی برای مهار گرانی و تورم چیست؟

- ولایتی: پایبندی به قواعد اقتصادی. نقدینگی در جامعه باید کاهش یابد.  هم اکنون عرضه و تقاضای کالا متناسب با تولید کالا و خدمات نیست. دولت باید تنظیم بازار کند. باید مانع از صدور بخشنامه های متناقض و در پیش گرفتن راه های متفاوت و متناقض اقتصادی شد.

- رضایی: یارانه 45 هزار تومان دو سال پیش هم اکنون معادل 15 هزار تومان است. تورم مانند اژدهای 5 سر است که باید همزمان با همه سرهای این اژدها مقابله کرد.

- قالیباف: اولین اقدام ثبات در بازار ارز باید به وجود آورد. باید در قیمت کالاهای حیاتی، ثبات ایجاد کرد. اگر این اتفاق روی ندهد مردم اعتماد نخواهد کرد.

- روحانی: باید موانع ثبات قیمت را رفع کرد. باید هزینه های دولت کاهش یابد. باید نقدینگی را کنترل کرد.

- حدادعادل: برای مهار تورم، باید هزینه های دولت مهار شود. نباید بیش از بودجه، پروژه های عمرانی را برنامه ریزی و اجرا کرد.